Boek in de kijker: Lady+Lord MacBeth – Tom Lanoye

Tom Lanoye heeft ‘Lady+Lord MacBeth’ geschreven in opdracht van Theatergroep Suburbia uit Almere (NL) en is een vrije bewerking van ‘Macheté’ van William Shakespeare. Deze theaterproductie van Lanoye en regisseur Olivier Diepenhorst is momenteel te zien in de Nederlandse theaters. (www.theatergroepsuburbia.nl).

De teksten van het toneelstuk ‘Lady+Lord MacBeth’ zijn verschenen in het gelijknamige boek, uitgegeven door Prometheus. Het verhaal is ingedeeld in vier bedrijven en als lezer beleef je deze theaterproductie alsof je op de eerste rij zit.

Naast de hoofdpersonages Lady en Lord MacBeth maken we kennis met Lady en Lord Banquo, respectievelijk de hartsvriendin van Lady MacBeth en de wapenbroeder van Lord MacBeth. Het koppel heeft met Fleance een jonge zoon. Ook koning Duncan, de vorst die een verre neef van Lord MacBeth is, prins Malcolm, de pas volwassen zoon van de koning en Lord MacDuff, de leenheer van Duncan en de gelijke van Lord MacBeth, spelen hun rol in dit verhaal.

Tom Lanoye, die onlangs de Prijs der Nederlandse Letteren, de belangrijkste literaire onderscheiding van het Nederlands taalgebied, won, heeft met ‘Lady+Lord MacBeth’ een meeslepende bewerking, over bodemloze liefde en blinde ambities geschreven. De auteur, die al eerder radicale bewerkingen van klassiekers, zoals OustFaust (naar Goethe) en Atropa (naar Euripides), alsook Ten oorlog, Hamlet versus Hamlet en Koningin Lear (naar Shakespeare) maakte, heeft met deze bewerking opnieuw een pareltje afgeleverd.

Veel bloed, wreedheid en duisternis. Zo staat ‘de Schotse tragedie’ van Shakespeare bekend. Tom Lanoye voegt daar in zijn bewerking twee onverwachte elementen aan toe: passie en pijn, door een gemis aan wat nooit heeft mogen zijn. En de centrale, drijvende rol verhuist naar Lady Macbeth.

Het verhaal

In hun jeugd hebben Lady en Lord MacBeth elkaar onvoorwaardelijk trouw gezworen. Hun leven wordt nu echter overschaduwd door een grote tragedie: zij blijven kinderloos. In tegenstelling tot hun vrienden, Lord en Lady Banquo. Die kunnen pronken met een prachtig zoontje, Fleance, dat dol is op zijn oom en tante MacBeth. Zelfs die kinderliefde kwetst de ouder wordende MacBeths meer dan ze tonen.

Lord MacBeth vecht zijn onbehagen uit op het slagveld. Als meest ervaren generaal van koning Duncan vecht hij nog steeds in de voorste gelederen, als een bezetene. Maar de eer die hem na afloop wordt bewezen troost hem niet. En zijn vriend Banquo, allesbehalve een vechtjas, blijft populairder dan hij.

Lady MacBeth zint op een manier om het gapende gat in hun bestaan te vullen. Zij bezweert haar man dat hij meer verdient. Veel meer. En zijzelf ook. De waarzeggers die ze raadpleegt hebben haar een wreed plan ingefluisterd — of was het omgekeerd? Is zijzelf de eigenlijke bedenkster? Samen moeten ze de zwakke koning Duncan uit de weg ruimen. Lord MacBeth heeft als enige recht op de troon. Maar ook hun vrienden Lord en Lady Banquo moeten verdwijnen. Lady MacBeth heeft recht op Fleance. Een zoontje dat zij kan opvoeden tot kroonprins. Beter dan zijn echte moeder het zou kunnen.

Wat een waanzinnig plan leek, wordt een obsessie. Ten slotte gaat het echtpaar over tot de daad. Met desastreuze gevolgen. Ook voor henzelf…

ISBN: 9789044653755 – Hardcover – 144 pagina’s – Prijs: € 22,50 – Uitgeverij: Prometheus